Składka zdrowotna dla skali i podatku liniowego
Ostatnia aktualizacja: 2024-08-28
Od 2022 r. zmieniły się zasady naliczania składki zdrowotnej przedsiębiorców - podstawą składki zdrowotnej jest dochód osiągnięty w miesiącu poprzednim. A więc wyliczając składki ZUS za luty, płatne do 20 marca, bazujesz na dochodzie ze stycznia.
Wysokość opłacanej składki zdrowotnej zależy od przyjętych zasad opodatkowania oraz wysokości osiągniętego dochodu. Zasady dla przedsiębiorców opodatkowanych na zasadach ogólnych, opisane poniżej są uwzględnione w systemie i wyliczane automatycznie.
Ustalenie podstawy
W przypadku przedsiębiorców opodatkowanych na zasadach ogólnych (wg. skali lub liniowo), wzory na ustalenie podstawy opodatkowania oraz podstawy ubezpieczenia zdrowotnego są następujące:
| Podatek PIT | Zdrowotne ZUS | |
| podstawa (składki ZUS w KUP*) | Podstawą opodatkowania jest dochód liczony narastająco od początku roku wg wzoru: Suma Przychodów – Suma Kosztów uzyskania przychodów = Dochód Tak wyliczony dochód (podstawę opodatkowania) zaokrągla się do pełnych złotych. |
[Suma przychodów – Suma kosztów uzyskania przychodów] – Suma dochodów ustalonych za miesiące poprzednie** = podstawa ZUS zdrowotne |
| podstawa (składki ZUS w zaliczce na podatek PIT) |
Podstawą opodatkowania jest dochód liczony narastająco od początku roku wg wzoru: Suma Przychodów – (Suma Kosztów uzyskania przychodów + Zapłacone składki ZUS*** ) = Dochód Tak wyliczony dochód (podstawę opodatkowania) zaokrągla się do pełnych złotych. |
[Suma przychodów – Suma kosztów uzyskania przychodów] – [suma dochodów za miesiące poprzedzające + (Suma zapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne – Suma składek odliczonych w poprzednich miesiącach)] = podstawa ZUS zdrowotne |
*KUP - koszty uzyskania przychodów
**Suma dochodów za miesiące poprzednie - jeżeli użytkownik wykazał w okresie stratę podatkową, to na potrzeby wyliczeń ZUS przyjmuje się w tym okresie wartość dochodu 0,00 zł.
***Zapłacone składki ZUS - w przypadku podatników na zasadach ogólnych (skala) to zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne i FP, natomiast w przypadku podatników liniowych to zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne, FP oraz składki zdrowotne do limitu odliczenia (8 700 zł w 2022 r. oraz 10 200 zł w 2023 r. oraz 11 600 w 2024 r.)
Zwróćmy uwagę, iż do celów podatkowych ustalamy dochód narastająco od początku roku. Od niego naliczymy łączny podatek, a wysokość miesięcznej zaliczki stanowić będzie różnicę pomiędzy całkowitą kwotą naliczonego podatku a dotychczas wpłaconymi zaliczkami na PIT w bieżącym roku.
Natomiast dla ustalenia podstawy wymiaru składki zdrowotnej ustalamy dochód za dany miesiąc. Stanowi on różnicę pomiędzy dochodem narastająco od początku roku a sumą dochodów wykazanych do ZUS we wcześniejszych miesiącach bieżącego roku.
W tym miejscu również warto zwrócić uwagę na różnicę w ustalaniu dochodu podatkowego oraz dochodu jako podstawy składki zdrowotnej w przypadku przedsiębiorców opodatkowanych liniowo. Zaliczając składki ZUS do kosztów uzyskania przychodów, można obniżyć podstawę naliczenia składki zdrowotnej w skali roku o limit przysługującego odliczenia (8 700 zł w 2022 r., 10 200 zł w 2023 r. oraz 11 600 zł w 2024 r.). Jeśli nie księgujesz ZUS w koszty, limitu opłaconych składek zdrowotnych nie bierzesz pod uwagę przy ustalaniu podstawy składki zdrowotnej na miesiąc kolejny.
Ustalenie wymiaru zaliczki PIT i składki ZUS
| Podatek PIT | Zdrowotne ZUS | |
| Zasady ogólne - skala | Jeżeli Dochód < 30.000 – podatek nie występuje | jeżeli podstawa ujemna (-) lub mniejsza niż minimalne wynagrodzenie w danym roku to składka = 9% minimalnego wynagrodzenia |
| Jeżeli 30.000 < Dochód < 120.000 wówczas podatek liczymy wg wzoru: Dochód x 12% - 3600 = podatek |
||
| Jeżeli Dochód > 120.000 wówczas podatek liczymy wg wzoru: 10.800 zł + 32% nadwyżki ponad 120.000 = podatek |
jeżeli podstawa (+) i wyższa niż minimalne wynagrodzenie w danym roku, wówczas składka = podstawa ZUS zdrowotne x 9% | |
| Zasady ogólne - liniowy | W przypadku podatku liniowego obowiązuje jedna stawka podatku, nie ma kwoty wolnej - podatek ustala się wg wzoru | składka = podstawa ZUS zdrowotne x 4,9% |
| Dochód x 19% = podatek | Jeżeli składka zdrowotna obliczona w ten sposób będzie niższa niż kwota 9% minimalnego wynagrodzenia, należy podnieść wysokość składki do tej kwoty. |
Miesięczną zaliczkę na podatek dochodowy ustala się jako różnicę pomiędzy podatkiem wyliczonym wg wzorów podanych w tabeli a sumą zapłaconych w danym roku zaliczek na podatek dochodowy.
Zaliczka na podatek dochodowy = podatek - suma zapłaconych zaliczek w bieżącym roku
Miesięczną składkę zdrowotną nalicza się jako iloczyn dochodu za poprzedni miesiąc i odpowiedniej stawki % (9% na zasadach ogólnych oraz 4,9% w przypadku podatników liniowych).
Bez względu na sposób opodatkowania przedsiębiorcy, minimalna miesięczna składka na ubezpieczenie zdrowotne to 9% minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu rozpoczęcia roku składkowego.
To znaczy, że nawet w przypadku zmiany minimalnego wynagrodzenia za pracę w ciągu roku, jak było w 2023 r. oraz 2024 r., minimalna składka zdrowotna ustalana jest na dzień 1 lutego danego roku i obowiązuje przez pełny rok składkowy.
W 2022 r. minimalne wynagrodzenie wynosiło 3.010,00 zł, a minimalna składka zdrowotna 270,90 zł.
W 2023 r. miały miejsce dwie zmiany minimalnego wynagrodzenia:
- Od 1 stycznia do 30 czerwca 2023 r. minimalne wynagrodzenie wynosiło 3 490 zł,
- Od 1 lipca do 31 grudnia 2023 r. minimalne wynagrodzenie wzrosło do 3 600 zł,
Podobnie jest w 2024 r.:
- Od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 r. minimalne wynagrodzenie wynosiło 4 242 zł,
- Od 1 lipca do 31 grudnia 2023 r. minimalne wynagrodzenie wzrosło do 4 300 zł,
Ustalenie rocznego wymiaru podatku i składki zdrowotnej
Ustalenie rocznego wymiaru podatku to nic innego jak wypełnienie i złożenie rocznej deklaracji podatkowej. Można powiedzieć, że w tym obszarze nie ma zaskoczenia. W końcu deklaracje roczne w zakresie rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych składamy co roku.
Nowością od 2023 r. jest rozliczenie roczne składki zdrowotnej.
W 2022 r. ustanowiony został nowy obowiązek złożenia rocznego rozliczenia składki zdrowotnej. Obowiązek objął podatników, którzy są przedsiębiorcami i rozliczają się w formie skali podatkowej, podatku liniowego oraz ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Pierwsze roczne rozliczenie składki zdrowotnej nastąpiło w deklaracji ZUS DRA za kwiecień 2023 roku z terminem złożenia do 20 maja 2023 roku. Kolejne rozliczania roczne będą składane wraz z deklaracją za kwiecień wg danych za rok poprzedni.
Roczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustalasz za okres roku składkowego, który trwa od 1 lutego danego roku do 31 stycznia roku następnego. Roczną podstawę wymiaru stanowić będzie Twój dochód z działalności gospodarczej - czyli różnica pomiędzy osiągniętymi przychodami i kosztami, pomniejszona o zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne, jeśli nie zaliczyłeś ich do kosztów uzyskania przychodów.
Przedsiębiorcy zobowiązani więc będą ustalić roczną składkę zdrowotną należną za dany rok i porównać ją z kwotą wpłaconych w danym roku miesięcznych składek zdrowotnych.
Jeśli suma wpłaconych składek przewyższy obliczoną od rocznego dochodu kwotę rocznej składki, wówczas przysługująca podatnikowi nadpłata będzie mogła być przeznaczona na pokrycie przyszłych składek ZUS, bądź na wniosek podatnika zwrócona na konto bankowe.
Natomiast jeśli suma wpłaconych miesięcznych składek zdrowotnych będzie niższa niż kwota ustalona od sum rocznych, wówczas powstałą niedopłatę trzeba będzie uregulować na konto ZUS.
Więcej o zmianach w składce zdrowotnej, które weszły w życie w 2022 r., przeczytasz na stronach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych: Zmiany w składce zdrowotnej
Sprawdź również:
Składka zdrowotna na ryczałcie
Ryczałt - składka zdrowotna uproszczona
Powrót
Dodaj komentarz