Kody GTU - czym są i kiedy je stosujemy?

Kody GTU to rodzaj klasyfikacji ściśle powiązanej z JPK_VAT. Każdy z nich wskazuje przynależność sprzedawanych towarów oraz świadczonych usług do jednej z trzynastu kategorii towarowo-usługowych. Obowiązek stosowania kodów GTU dotyczy sprzedaży dokonanej po 1 października 2020 roku.

Obowiązek oznaczania towarów i usług kodami GTU spoczywa na sprzedawcach — czynnych podatnikach podatku VAT, wysyłających fiskusowi deklaracje JPK_VAT. Dotyczy on także faktur wystawianych do paragonów, faktur zaliczkowych oraz faktur korygujących (jeśli obowiązek podatkowy powstał w czasie obowiązywania przepisów). Nabywcy nie muszą umieszczać kodów w deklaracjach.

Oznaczeń GTU nie stosuje się w przypadku wprowadzenia w JPK_V7M i JPK_V7K transakcji:

• zbiorczych, o sprzedaży ewidencjonowanej na kasie rejestrującej,
• zbiorczych informacji o sprzedaży nieudokumentowanej fakturami,
• sprzedaży nieobjętej obowiązkiem prowadzenia ewidencji sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej.

Kody GTU należy umieszczać w odpowiednich polach struktury JPK_VAT, oznaczonych symbolem od GTU_01 do GTU_13. Bez konieczności wskazywania wartości podatku. Jeśli faktura nie uwzględnia produktów i usług wymagających oznaczenia kodem, pole należy pozostawić puste. Przedsiębiorcy mają obowiązek umieszczania kodów GTU wyłącznie w JPK_VAT. Oznaczenia nie muszą (choć mogą) figurować więc na fakturach.

Od 1 lipca 2021 r. pojawiły się pewne zmiany, dotyczące kodów GTU i ich stosowania. Oto, co się zmieniło:

1.  Przedsiębiorca nie ma obowiązku stosowania kodów GTU przy rejestracji dokumentów sprzedaży, jeżeli udokumentował sprzedaż:

- wewnętrznym dokumentem oznaczonym w JPK_V7 kodem „WEW”;

- zbiorczym raportem z kasy rejestrującej oznaczonym w JPK_V7 kodem „RO”.

Tak więc wszelkie zarejestrowane dokumenty w JPK_V7 od dnia 1 lipca 2021 r., do których przypisano kody „RO” albo „WEW” nie należy dodatkowo oznaczać kodami „GTU”

2. W celu wyeliminowania różnic pomiędzy strukturą JPK_VAT z deklaracją, a wskazanymi w rozporządzeniu oznaczeniami, symbole 01 do 13 zastąpiono GTU_01 do GTU_13.

3.  Dokonano modyfikacji towarów i usług przynależnych do niektórych kodów „GTU”, które obowiązują od dnia 1 lipca 2021r. 

Poniżej przedstawiamy listę kodów, wraz z ich oznaczeniem i aktualizacją, do jakiej poszło po wprowadzeniu zmian w JPK.

•   GTU_01 - dostawa napojów alkoholowych: alkoholu etylowego, piwa, wina, napojów fermentowanych i wyrobów pośrednich. 

Od 1 lipca doprecyzowano, że oznaczenie dotyczy napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2%, piwa oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%.  Warto podkreślić, że napój alkoholowy, to napój przeznaczony do spożycia, tym samym oznaczenie to nie obejmuje np. alkoholu skażonego;
 

•   GTU_02 - dostawa towarów, o których mowa w art. 103 ust. 5aa ustawy o VAT, czyli:

• benzyn lotniczych i silnikowych,

• olejów napędowych i opałowych,

• paliw typu benzyny do silników odrzutowych i paliw typu nafty do silników odrzutowych,

• paliw oraz biopaliw ciekłych,

• gazu płynnego
   

•   GTU_03 - należy stosować do dostaw: 

• oleju opałowego (oleje opałowe o zawartości siarki nieprzekraczającej 0,5 % masy,  oleje opałowe o zawartości siarki przekraczającej 0,5 % masy, pozostałe oleje opałowe), 
• olejów smarowych oraz pozostałych olejów (z wyłączeniem olejów białych i parafiny ciekłej oraz smarów plastycznych), 
• oleje silnikowe, hydrauliczne, a także izolacyjne, 
• smarowe oleje sprężarkowe, smarowe oleje turbinowe i mieszanki do obróbki metali, 
• oleju do smarowania form oraz olejów antykorozyjne. 

Po wprowadzonych od 1 lipca zmianach, uznano, że GTU 03 nie stosujemy w przypadku towarów wymienionych w art. 103 ust. 5aa ustawy o VAT (czyli tych, które zostały wymienione w punkcie wyżej i objęte GTU 02).
 

•  GTU_04 - dostawa wyrobów tytoniowych, suszu tytoniowego, płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym.
 

•  GTU_05 - dostawa odpadów, takich jak:

• odpady szklane, papierowe, gumowe, 

• odpady z tworzyw sztucznych,

• niebezpieczne odpady zawierające metal,

• surowce wtórne ze szkła, papieru, tektury tworzyw sztucznych i gumy.
   

•   GTU_06 - dostawa urządzeń elektronicznych oraz części i materiałów do nich, czyli m.in.:

• elektroniczne układy scalone - wyłącznie procesory,

• jednostki pamięci - wyłącznie dyski twarde (HDD),

• telefony dla sieci komórkowych lub dla innych sieci bezprzewodowych,

• konsole do gier wideo, 

• aparaty fotograficzne cyfrowe i kamery cyfrowe,

• części i akcesoria do fotokopiarek,

• pakiety oprogramowania systemów operacyjnych - wyłącznie dyski SSD,

•  płyty, arkusze, folie, taśmy i pasy z tworzyw sztucznych, niewzmocnionych, nielaminowanych ani niepołączonych z innymi materiałami - wyłącznie folia typu stretch.

Od 1 lipca doprecyzowano że dostawa ww. folii typu stretch, jeżeli stanowi odrębną dostawę (poza dostawą urządzeń elektronicznych oraz części do nich) również powinna być oznaczana GTU_06;
 

•   GTU_07 -  dostawa pojazdów oraz części samochodowych ( o kodach wyłącznie CN 8701 - 8708 oraz CN 8708 10) tzn:

• ciągników (w tym rolnicze, gąsienicowe, drogowe do naczep),

• pojazdów silnikowych do przewozu dziesięciu lub więcej osób razem z kierowcą,

• samochodów i pozostałych pojazdów silnikowych przeznaczonych zasadniczo do przewozu osób,  włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi,

• pojazdów silnikowych specjalnego przeznaczenia (na przykład pojazdy pogotowia technicznego, dźwigi samochodowe, pojazdy strażackie, betoniarki samochodowe, zamiatarki),

• podwozia wyposażone w silniki, nadwozia (włączając kabiny) oraz zderzaki i ich części

Po 1 lipca uściślono, że oznaczenie GTU_07 dotyczy wszystkich pojazdów, a nie tylko samochodowych, oraz części do tych pojazdów, które zostały wymienione w Nomenklaturze scalonej (wyłącznie o kodach CN 8701–8708). 
 

•   GTU_08 - dostawa metali szlachetnych oraz nieszlachetnych. Są to m.in.: 

• wyroby (złom) z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali

• antyki o wieku przekraczającym 100 lat - wyłącznie biżuteria artystyczna,

• materiały do rzeźbienia pochodzenia roślinnego lub mineralnego, obrobione oraz artykuły z takich materiałów (formowane lub rzeźbione artykuły z wosku, stearyny, gum i żywic naturalnych lub mas modelarskich),

• wyroby płaskie walcowane na gorąco, 

• wyroby płaskie walcowane na zimno,

• srebro nieobrobione plastycznie lub w postaci półproduktu, lub w postaci proszku,

• aluminium nieobrobione plastycznie,

• biżuteria i jej części oraz pozostałe wyroby jubilerskie i ich części, ze złota i srebra lub platerowane metalem szlachetnym 

Od 1 lipca wskazano, że GTU_08 dotyczy metali szlachetnych oraz nieszlachetnych wyłącznie określonych w poz. 1 załącznika nr 12 do ustawy, (przykładowo:  proszek srebra,  srebro techniczne czyste, srebro o wysokiej czystości, stopy srebra, srebro, proszek złota, złoto).
 

•   GTU_09 - dostawa leków oraz wyrobów medycznych - produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych.

Po wprowadzonych lipcowych zmianach usunięto  sformułowanie „leków oraz wyrobów medycznych” - w efekcie oznaczenie GTU 09 dotyczy tylko produktów, objętych obowiązkiem zgłoszenia, które zostały ujęte w wykazie produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych zagrożonych brakiem dostępności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o których mowa w  art. 37av ust. 14 ustawy Prawo farmaceutyczne; 
 

•   GTU_10 - dostawa budynków, budowli i gruntów.
Zmiany wprowadzone 1 lipca wskazały, że GTU 10 dotyczyć będzie nie tylko budynków, budowli i gruntów, ale również ich części i udziałów w prawie własności, a także przeniesienie prawa do rozporządzania budynkami, budowlami i gruntami oraz ich częściami i udziałami w prawie własności zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.
 

•   GTU_11 - świadczenie usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, o których mowa w ustawie z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych. Co za tym idzie, kod ten . Kod GTU_11 musimy stosować w kwestii świadczenia usług przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych. 
 

•   GTU_12 - świadczenie usług o charakterze niematerialnym (wyłącznie: doradczych, księgowych, prawnych, zarządczych, szkoleniowych, marketingowych, reklamowych, badania rynku i opinii publicznej, w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych).  

Zmiany, które zostały wprowadzone 1 lipca dodały do tego oznaczenia także usługi audytu finansowego, zmieniono zapis usłych księgowych na  „w zakresie rachunkowości i audytu finansowego”, oraz dodano usługi w zakresie pozaszkolnych form edukacji. 
 

•   GTU_13 - Świadczenie usług transportowych i gospodarki magazynowej, są to między innymi: 

• lądowy transport pasażerski i towarowy, rozkładowy lub nierozkładowy, 

• usługi w zakresie przewozów pasażerskich naziemnymi kolejkami linowymi, 

• usługi taksówek osobowych,

• wodny transport pasażerski i towarowy, na pełnym morzu, wodach przybrzeżnych i śródlądowych,

• usługi pocztowe i kurierskie,

• usługi związane z przeprowadzkami.
   

  Więcej informacji technicznych, dotyczących kodów GTU i sposobów ich oznaczania w Fakturowni znajdziesz tutaj