Metoda kasowa VAT

Mały podatnik VAT, którego sprzedaż w poprzednim roku nie przekroczyła równowartości 2 000 000 EUR, na gruncie ustawy o VAT może skorzystać z dwóch przysługujących mu uproszczeń: kwartalnego rozliczenia VAT i rozliczenia metodą kasową.
W dalszej części wpisu dowiesz się, czym jest metoda kasowa i dla kogo może być korzystna.
 

Kto może skorzystać z metody kasowej?

Metoda kasowa dostępna jest wyłącznie dla tzw. “małych podatników”. Pod pojęciem “małego podatnika” rozumie się podatnika podatku od towarów i usług:

a) u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej
w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2 000 000 euro (9 218 200 PLN w 2024 r.),

b) prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, zarządzającego alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, będącego agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze,
z wyjątkiem komisu - jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45 000 euro
(207 000 PLN w 2024 r.).

Przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski
na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1 000 zł.

Z czym wiąże się wybór metody kasowej?  

Jeśli jesteś małym podatnikiem i chcesz korzystać z metody kasowej, musisz swój wybór zgłosić w Urzędzie Skarbowym właściwym dla Twojego miejsca zamieszkania. Możesz dokonać zgłoszenia rejestrując się do VAT po raz pierwszy lub w dowolnym momencie prowadzenia działalności z zachowaniem terminów urzędowych. Zgłoszenia bądź jego aktualizacji dokonasz na druku VAT-R na piśmie lub online.

PAMIĘTAJ! Faktury sprzedażowe, które wystawiasz, muszą być opatrzone zwrotem “metoda kasowa”.

Jak aktywować funkcjonalność i wystawić fakturę MP w Fakturowni znajdziesz w artykule Faktury VAT MP.

WAŻNE! Metoda kasowa wiąże się z kwartalnym rozliczaniem podatku VAT. Wybierając raport JPK_VAT z deklaracją wybierz wariant JPK_V7K.

Rozliczenie kwartalne jest jedynym trybem dostępnym dla małych podatników, którzy  zdecydowali się na metodę kasową. Należy pamiętać, że tryb kwartalny nie zwalnia Cię z comiesięcznego przesyłania części ewidencyjnej JPK_VAT do urzędu skarbowego. Natomiast część deklaracyjną JPK_V7K przesyłasz wraz z ewidencją za trzeci miesiąc kwartału, do 25 dnia miesiąca następującego po kwartale, którego dotyczy rozliczenie. Również kwartalnie będziesz dokonywać płatności należnego VAT do urzędu skarbowego.

System posiada funkcjonalność kwartalnych rozliczeń VAT. Więcej przeczytasz w artykule Jak ustawić okresy rozliczeń.

Dzięki ustawieniom kwartalnym system automatycznie generuje tylko ewidencję sprzedaży i zakupów w pierwszym oraz drugim miesiącu kwartału dla raportu JPK_V7K, a także ewidencję sprzedaży i zakupów za trzeci miesiąc oraz deklarację za cały kwartał w ostatnim miesiącu kwartału. Jedyne, o czym musisz pamiętać, to aby co miesiąc wygenerować i wysłać raport. Zwróć uwagę, że jeśli nie wygenerujesz ewidencji za miesiąc pierwszy lub drugi, to wartości wskazane w części deklaracyjnej JPK_V7K za cały kwartał nie będą miały pokrycia w danych ewidencyjnych przekazanych do urzędu skarbowego. W takiej sytuacji Urząd może poprosić Cię o wyjaśnienia bądź przeprowadzić czynności kontrolne.
 

Metoda kasowa a obowiązek podatkowy

  Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy u małego podatnika powstaje:

• z dniem otrzymania całości lub części zapłaty w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podatnika, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny,
• z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi - w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podmiotu innego niż wymieniony w pkt 1.

Jeśli stosujesz metodę kasową, podatek VAT rozliczasz (ujmujesz w rejestrach VAT, także w pliku JPK VAT) w dacie faktycznej zapłaty całości lub części faktury sprzedaży. Jest to dobre rozwiązanie szczególnie dla przedsiębiorców, którzy wystawiają faktury z długim terminem płatności lub u których kontrahenci spóźniają się z zapłatą. 

Porównując do zasad ogólnych, podatek VAT należny (wynikający ze sprzedaży), należy wykazać w dacie dostawy bądź świadczenia usługi, a więc często na długo przed otrzymaniem faktycznej zapłaty za zrealizowaną transakcję. W przypadku otrzymania przedpłaty, zaliczki lub zadatku, VAT rozliczysz w dacie otrzymania kwoty w odniesieniu do jej wartości,
nie mając pewności czy przyszła transakcja w ogóle dojdzie do skutku. 

Metoda kasowa a prawo do odliczenia VAT

Pamiętaj, że wybierając metodę kasową dotyczy ona również strony zakupowej Twojej działalności gospodarczej. Oznacza to, że prawo do odliczenia VAT z tytułu zakupów towarów i usług przysługuje Ci nie wcześniej, niż w momencie dokonania zapłaty (art. 86 ust 10e ustawy o VAT). Jeśli dokonałeś zapłaty częściowej, prawo do odliczenia VAT dotyczy tylko tej części uregulowanej należności.

U małych podatników rozliczających VAT metodą kasową prawo do odliczania podatku naliczonego powstaje, co do zasady, w kwartale (okresem rozliczeniowym u małych podatników rozliczających VAT metodą kasową jest bowiem zawsze kwartał kalendarzowy), w którym wystąpi ostatnie z trzech zdarzeń:

• u sprzedawcy powstał obowiązek podatkowego z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usługi,
• mały podatnik korzystający z prawa do odliczenia otrzymał fakturę,
• podatnik dokonał zapłaty za nabyte towary lub usługi.

Dla porównania, korzystając z zasad ogólnych rozliczania VAT, dla faktur zakupu terminem odliczenia podatku VAT jest zazwyczaj data otrzymania faktury. W przypadku odroczonych terminów płatności dla zasad ogólnych, może się więc zdarzyć, że prawo do odliczenia VAT przysługiwać będzie przed terminem płatności wynikającym z faktury. 

Przykład:

W dniu 25.07.2024 r. małemu podatnikowi rozliczającemu VAT metodą kasową i składającemu deklaracje VAT za okresy kwartalne wydany został towar (a więc u sprzedawcy powstał obowiązek podatkowy z tytułu dokonania dostawy tego towaru) oraz faktura dokumentująca jego dostawę. Fakturę mały podatnik opłacił dopiero na początku października 2024 r. Prawo do odliczenia podatku naliczonego powstało w tej sytuacji u małego podatnika dopiero w IV kwartale 2024 r. Podatek naliczony
z otrzymanej faktury może on zatem odliczyć najwcześniej dopiero w ramach deklaracji VAT (składanej w ramach pliku JPK_VAT w wariancie JPK_V7K) za IV kwartał 2024 r.

UWAGA! W przypadku występujących u małych podatników rozliczających VAT metodą kasową wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów, świadczenia usług, dla których podatnikiem jest nabywca (w szczególności w przypadku importu usług) oraz dostaw towarów, dla których podatnikiem jest nabywca, obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych.

Jak w Fakturowni wprowadzić prawidłową datę księgowania dokumentu w VAT dowiesz się z artykułu Data księgowania podatku VAT.